एकदा तुमचं ट्रेडिंग व डिमॅट खाते उघडल्यावर तुम्हाला त्यात स्वतः काम करता आलं पाहिजे यांसाठी हा ब्लॉग.
सुरवातीला user id व password
जमा करून
जन्मवर्ष टाका, त्यानंतर तुम्ही तुमच्याट्रेडिंग
वडिमॅटखात्यात प्रवेश
कराल. त्यानंतर fund; add करावा लागेल.
त्यासाठी fund वर click करून
किमान १०००० रु upi address च्या
माध्यमातून जमा करा. upi जमा केल्यावर, gpay,
phone pay किंवा बँकेच्या application मधून payment पूर्ण
करा.
fund जमा झाल्यावर आपल्याला शेअर खरेदी करावा लागेल त्यासाठी शेअर ची निवड करावी लागेल कोणत्या शेअर मध्ये गुंतवणूक करायची हे ठरवावे लागेल. त्यासाठी www1.nse.com या वेबसाईट वर जावा व तिथून nifty 50, nifty 100, nifty small cap, nifty mid cap मधून 52 week low किंवा chart पाहून जो stock कमी किमतीत म्हणजे खालच्या भावाला मिळतोय तो buy करावा.
stock selection साठी moneycontrol, investing.com, tickertape, screener.com इत्यादी वेबसाईट व मोबाईल application वापरू शकता.
stock selection केल्यानंतर order टाकावी लागेल, त्यासाठी जो stock निवडला असेल तो search bar मधून watchlist वर add करा, तिथून stock वर click केल्यावर समोर overview, chart व option chain येईल.
Overview मध्ये तुम्ही पाहू शकता,
close- मागच्या दिवसाला कितीला बंद झाला ते दाखवते.
open- आज सकाळी मार्केट चालू झाल्यावर कितीला उघडला
Todays High - त्या दिवसाला किती जास्तीत जास्त वर गेला, Todays low- त्या दिवसाला किती जास्तीत जास्त खाली गेला
chart चा प्रकार candle करून घ्या जर तुम्ही ट्रेडिंग करणार असाल,
time frame - 1,3,5,10,15 select करा इंट्राडे साठी, day select कराल delivery ट्रेडिंग साठी,
fx - studies - indicators activate - vwap, supertrend, moving average (period-7), moving average (period-21), rsi, macd दिलेले सर्व indicator चालू ठेवा. जिथं क्रॉस होतोय तिथं ट्रेड घ्या long buy किंवा shortsell (इंट्राडे ट्रेड मध्ये, order complexity CO ठेवून;अगोदर विक्री व नंतर खरेदी करणे)
option chain मध्ये तुम्ही पाहू शकता,
expiry date - मुदत ज्या तारखेला contract बंद होते,
call - put
call- मार्केट bullish म्हणजे वरच्या दिशेने वाढते, put - मार्केट bearish म्हणजे खालच्या दिशेने जाते,
strike price - ठराविक interval (अंतराने) केलेली ठेवण
LTP - Latest traded price- व्यवहारातील सध्याची किंमत जी strike ला दिलेली असते
OI- open interest - मार्केट मधील व्यवहारातील शिल्लक राहिलेली contract
IV- Implied volatility - stock ची होणारी हालचाल टक्केवारीत
खाली buy व sell दोन option देलेले असतात, त्यातील एक निवड करून buy किंवा sell करू शकतो.
order कशी टाकायची,
buy वर click केल्यावर समोर एक window येईल त्यामध्ये,
Quantity- आपल्याला शेअरची जी खरेदी किंवा विक्री करायची ती संख्या
Order complexity- stoploss व target देणे
Simple- stoploss व target न देता order place करणे, यामध्ये इंट्राडे margin किंवा leverage कमी असते ५ किंवा ७ पट
CO cover order - stoploss देता येतो सोबत margin व leverage २० व २५ पट मिळते
OCO one cancel other - stoploss, target व limit देता येत सोबत margin व leverage २० व २५ पट मिळते
AMO After market order - मार्केट बंद झाल्यावर व सकाळी open होण्याअगोदर exchange ला order देता येते.
Order type-
market - मार्केट मध्ये current म्हणजे चालू सद्यस्थितीची किंमत होय
limit - मार्केट मध्ये आपल्याला पाहिजे त्या किंमतीला ट्रेड घेणे होय
Product-
Intraday - एक दिवसाचा व्यवहार किंवा एका दिवसात खरेदीविक्री पूर्ण करणे, इथं २०-२५ पट margin मिळते
Delivery - दोन दिवस ते एक वर्षाचा व्यवहार खरेदी करून विक्री करणे
Time-
Day - दिवसभरात कधीही order पूर्ण करणे
IOC immediate or cancel - लगेच किंवा अपूर्ण
👆video व्हिडिओ अधिक माहितीसाठी
ट्रेडिंग साठी काही मुलभूत संकल्पना,
अर्बिटराज(Arbitraj) - Exchange मध्ये फरक करून खरेदीविक्री करणे, NSE वर खरेदी करणे व BSE वर विक्री करणे
हेजींग(Hedging) - loss कमी करण्यासाठी जो ट्रेड घेतलेला आहे त्याच्या विरुध्द दिशेने ट्रेड घेणे, समजा १०० stock असतील तर future contract १०० lot चे shortsell करणे, दुसरे उदाहरण म्हणजे call घेतला असेल तर put घेणे अश्याप्रकारे
शॉर्टसेल(shortsell) - इंट्राडे मध्ये शेअरची विक्री अगोदर करणे व नंतर खरेदी करणे.
खाली दिलेल्या लिंक वरून तुम्ही तुमचे ट्रेडिंग व डिमॅट खाते सुरु करू शकता अधिक माहितीसाठी एक नंबरचा ब्लॉग पहा, किंवा मला ९४०४८४४१७०/८८०५४९५२८३ वर संपर्क करा, मी तुम्हाला खाते सुरु करून देतो, सोबत क्लासची सोय उपलब्ध आहे.
ब्लॉग तयार करण्याच कारणम्हणजे एक वैयक्तिक
आणि सुलभ अस वाटत व्यासपीठ असाव जेणेकरून आपल्याला शेअर मार्केट विषयी असणारे काही
प्रश्न, त्रुटी, शंका, यांच निरसन व्हावे.
शेअर मार्केट किंवा त्यालाच स्टॉक
मार्केट म्हणतात त्याचा एव्हडा बागुलबुवा ना करता ज्याना काही अडचणी असतील त्यांचे
लगेच निरसन व्हावे. मित्रानो आपण उदरनिर्वाह म्हणुन काही ना काही उद्योग, काम करतच असतो. मग
त्यातून काही शिल्लक असेल तर ती कुठेतरी सुरक्षित ठिकाणी गुंतवतो. मग ती बँक असेल
किंवा पोस्ट ऑफिस, पी एफ, सरकारी बॉन्ड,
इत्यादी. शेअर मार्केट पण असाच एक
सुरक्षित क्षेत्र आहे जिथे तुमच्या गुंतवणुकीला काही कालावधीत पटीत बदल करण्याची
ताकद किंवा वाव आहे. मित्रानो राजकारणी लोकांचे मी बारीक निरीक्षण केल त्यांचा तो
उत्पन्नाचे स्त्रोत बघितला तर माज्या असा लक्ष्यात आल की त्यांचा 100% पैकी 30% पैसे स्टॉक मध्ये
असतात. मग आपण का पाठीमागे राहायच त्यातही कारण पण तसाच आहे कारण हे मार्केट असा
आहे जिथे तुमचे पैसे तीन महिने किंवा सहा महिन्यात दुप्पट किंवा पटीत करते. मग
आपल्याला प्रश्न पडतात की
शेअर मार्केट काय आहे?
त्यात सुरवात कशी करायची?
त्यासाठी काही अटी आहेत का?
सुरवात झाल्यानंतर काम कस करायच?
त्यात शेअर खरेदी विक्री करायच की
आणखी काही प्रकार आहेत?
शेअर मार्केट मध्ये गुंतवणूक किंवा
ट्रेडिंग का करायची किंवा या मार्केट मध्ये काम का करायच?
तर मित्रानो हे अस मार्केट आहे जे
सर्व क्षेत्रांना जोडल गेल आहे,
याला आणखीन बोलायाच झाल तर हे
कॉर्पोरेट जग म्हणजे काय तर सर्व मोठ्या कंपनीचे नोंदणी इथ असते. तर शेअर म्हणजे
काय? तर एक कंपनी आहे समजा रिलायन्स इंडस्ट्रीज ही ज्यावेळी चालूझाली त्यावेळी
कंपनी चे सुरवातीचे काही भांडवल असणार तर ते भांडवल त्यांना कंपनी वाढावा यासाठी
पुरेसे नाही मग त्यांनी काय केल की भांडवल उभा करायच तर ते कस? आहे ते भांडवल आणि
आपल्याला आणखीन किती भांडवल लागणार ती रक्कम याना एकत्र करून त्याचे भाग केले तर
ते कस,
समजा सुरवात होती 70 हजार कोटी लागणार
किती एक लाख कोटी तर त्याची बेरीज करून सध्याचे आणि अंदाजे जे भागीदार आहेत त्याने
भागले की एक शेअर ची किम्मत तयार होते. याची नोंदणी कुठ असते तर भारतात दोन स्टॉक
एक्स्चेंज आहेत. एक NSE नॅशनल स्टॉक एक्स्चेंज आणि दुसरे BSE बॉम्बे स्टॉक एक्स्चेंज या दोन्हीपैकी
एक ठिकाणी किंवा दोन्ही ठिकाणी याची नोंदणी असते. याच्यावर नियंत्रण कोण ठेवत तर SEBI सिक्युरिटी
एक्स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया किंवा सेबी म्हणतात त्याला. आता हे सगळ कुठ आहे तर आपली
सर्वांचीस्वप्नाची मायानगरी म्हणजे मुंबई जिथ सगळ्यात जास्त माणूस पैसा
मिळवतो. पैसा मिळवणे ठीक आहे. पण पैशापेक्षा जास्त काम आणि त्या कामातून आनंद
मिळवणे फार महत्त्वाचे त्यातून मिळालेल्या पैश्याचा घेन गुंतवणुक; आणखी थोडा लाभांश
मिळवणे हे तर सर्वाना आवडत. तर आपण कुठ होतो सेबी पर्यंत.
तर आपण बघितल की शेअर म्हणजे काय, त्याची नोंद कुठे
असते, त्यावर नियंत्रण कोण ठेवते? याच्यापुढे आपण कुठून सुरवात करायची; कारण काम आपल्याला
करायच आहे. त्यामुळे नोंदणी वैगरे सगळ ठीक आहे पण मी कुठ आहे किंवा आपण कुठ असणार?
तर मित्रानो आपल्याला काम करायच आहे
तर त्यासाठी आपल्याला अकाऊंट उघडावे लागते. तर ते कसले तर जस बँक अकाऊंट असत बचत
किंवा चालू खाते तसलच बघा. काय म्हणतात त्याला? ते असत आपल demat (डिमॅट) आणि trading (ट्रेडिंग) ते कोण उघडत? जशी बचत खात्यासाठी बँक असते तस इथ broker (ब्रोकर) असतो. दलाल
म्हणतात मराठीत त्याला. Upstox पण एक असाच ब्रोकर आहे जिथे तुम्ही तुमच अकाऊंट उघडू शकता, तर उरला आता प्रश्न
मी काय करतोय इथ की सगळीकडे upstox
करत फिरतोय तर मी Subbroker (सबब्रोकर) किंवा Authorised
Partner (अधिकृत उमेदवार). तर हा ब्रोकर कुठ
जोडलेला असतो participant (पार्टीसिपेंट) असतात या पण दोन आहेत एक NSDL (नॅशनल सिक्युरिटी
डिपॉजिटरी लिमीटेड) आणि दुसरी CDSL
(सेन्ट्रल डिपॉजिटरी सिक्युरिटी
लिमीटेड) म्हणुन. तर ब्रोकर काय असतो DP म्हणजे depository participant (डिपॉजिटरी पार्टिसिपन्ट)
ब्रोकर कडे आपण ही अकाऊंट demat व ट्रेडिंग उघडातो.
ट्रेडिंग वरुण खरेदी विक्रीचे व्यवहार करतो तर गुंतवणुक करायची असेल तर ते शेअर
तुमच्या demat मध्ये असतात. जेणेकरून वर्ष दोन वर्ष तिथ ठेवले जातात. हे झाले demat व ट्रेडिंग अकाऊंट
चे फायदे. हे दोन्ही एक अकाऊंट मधेच म्हणा किंवा application (एप्लिकेशन) मध्ये
असत. जिथून खरेदी विक्री करता त्याला ट्रेडिंग (इथ position पोजिशन असते)
म्हणतात तर जिथे शेअर ठेवले जातात त्याला demat (इथ holding होल्डिंग असते) म्हणतात.
यासाठी कागदपत्रे काय लागतात. तर ही
प्रक्रिया ऑनलाईन इंटरनेट वर असते. त्यासाठी तुमचा
आधार कार्ड मोबाईल लिंक असणारे original
पॅन कार्ड
सही
बँकेचे गेल्या सहा महिन्याचे
स्टेटमेंट
कॅन्सलड चेक
वरील सर्वांचे मोबाईल फोटो
हे सर्व असेल तर अर्ध्या तासात तुमच
अकाऊंट उघडत आणि दुसर्या दिवसापासून तुम्ही तुमच्या अकाऊंट मधून शेअर चे व्यवहार
करू शकता.
आतापर्यंत आपण बघितलकी मी सुरवात कुठून
करू शकतो. आता याच्यापुढे प्रत्यक्षात व्यवहार कसा करायचा, आणि त्यात फायदा
कसा करायचा. कारण व्यवसाय असो व्यापार असो किंवा उद्योग असो नफा आणि तोटा असतोच.
मग आपण काम करत शिकत-शिकत फायदा कसा करून घ्यायचा. तर कस असत समजा आपण शेअर खरेदी
केलेत तर, जस भाव अचानक वर गेला की फायदा तसच खाली गेला की तोटा. तर आपण इथ
सजग राहून फायदा कसा करायचा हे शिकायच. मग ते इंन्ट्राडे असुदे किंवा शॉर्ट सेल
असुदे. आपण नेहमी फायद्यात राहायच.
ट्रेडिंग मध्ये,
इंन्ट्राडे म्हणजे एक दिवसात खरेदी
विक्री व्यवहार पूर्ण करायचा,
शॉर्ट टर्म(पुजिशनल) ट्रेडिंग म्हणजे 2,5,10,30 दिवस शेअर ठेवायचे,
लाँग टर्म म्हणजे 1 ते 12 महिने शेअर ठेवणे
होय.
गुंतवणुक
शॉर्ट टर्म ही 1 ते 10 वर्ष
लाँग टर्म ही 10 ते 50 वर्ष
जी वारेन बफेट, राकेश झुनझुनवाला, दमानी यासारखे लोक
करतात.
झुनझुनवाला हेसुरुवातीला 1990 च्या दशकात आले
होते फक्त 5000 हजार घेऊन आज 20000
कोटीचे मालक आहेत. त्यांच्याकडे
तेवढ्या किमतीचे शेअर आहेत.
Portfolio - पोर्टफोलियो
Portfolio म्हणजे काय तर खरेदी केलेल्या शेअर चा संचय होय. मग त्यामधे कितीही
कंपनी चे शेअर असू शकतात जसे की 5,10,20,50
कंपन्याचे.
आपण एखाद्या कंपनीचा शेअर खरेदी करतो
म्हणजे आपण त्या कंपनी चे मालक owner
किंवा भागीदार होतो. जेवढे शेअर ची
संख्या आपल्या demat Portfolio मध्ये तेवढी हिस्सेदारी किंवा भागीदारी आपली त्या कंपनीत असते.
त्याठिकाणी तुम्हाला बोर्ड मीटिंग इत्यादी ठिकाणी आपल मत मांडण्याचा अधिकार असतो.
तर हे झालं शेअर मार्केट मध्ये शेअर ची भूमिका कुठे असते. त्यात पुढे प्रमोटर
म्हणुन असतात तर त्यांची भागीदारी जास्त प्रमाणात असते जसे की 50%,75%,90% अश्या प्रमाणात. बाकीचे शेअर हे किरकोळ ट्रेडिंग किंवा
गुंतवणूकीसाठी असतात.
शेअर मार्केट मध्ये किती प्रकार
Equity cash,
Derivative/
option,
Future.
Equity cash
ज्यामधे फक्त स्टॉक ची खरेदी विक्री
होते.
Derivative/option
chain
ज्यामधे स्टॉक च्या कि म्मतीला
अनुसरून strike price स्ट्राइक किम्मत असते. त्या strike price ला LTP latest traded price म्हणजे लेटेस्ट ट्रेडेड प्राइस असते. हे contract असते जे एक ट्रेडर कडून दुसर्याला विकलं जातं. आणि याच्यात लॉट size असते.
जसे की,
स्टेट बँक ऑफ इंडिया
लॉट size 1lot =3000
SBI stock ची चालू किम्मत current
prise 195 आहे. तर त्यासाठी strike काय असतील तर
185
190
195
200
205
अश्याप्रकारे
मग या स्ट्राइक ला काही LTP किंवा त्यालाच
प्रीमियम म्हणतात ते पण जवळपास तसाच असत कमी. ते किती असू शकेल sbi साठी
Call.....Strike......Put
5..........185.........1
4..........
190........2
3............195......3
2............200.......4
1...........
205.......5
Call म्हणजे मार्केट bullish
बुलिश म्हणजे वरच्या दिशेने जात आहे
तिथ खरेदी करायचा. Bearish बेरिश म्हणजे मार्केट खाली जात आहे तिथ shortsell शॉर्टसेल करायचा.
Put मध्ये याच्या उलट असत.
bullish बुलिश म्हणजे वरच्या दिशेने जात आहे तिथ short sell शॉर्टसेलकरायचा. Bearish बेरिश म्हणजे मार्केट खाली जात आहे तिथ खरेदी करायचा.
हे कशावर अवलंबून आहेत प्रीमियम तर
Greeks
Implied volatility
Open interest
Intrinsic value
Volume
हे तुम्हाला पुढच्या भागात सविस्तर
करतो. सध्या basic मूलभूत संकल्पना समजून घ्या की काय लागत.
Call - CE म्हणजे call European
Put- PE म्हणजे put European
Future साठी fut वापरलेआहे.
USDINR- US Doller
Indian rupee
EQ- Equity cash
आता एवढ सगळ बघितल्यावर गोंधळून जाऊ
नका, त्याच्यावरचे video
बघितल्यावर सगळ सोप होत.
Mutual fund - मुचुअल फंड- सामूहिक पद्धतीने केलेली गुंतवणुक, मार्केट वेळ- 9.00 ते 3.15
Currency-- करन्सी- चलन(डॉलर,
यूरो ई. ), मार्केट वेळ- 9.00 ते 4.45 संध्याकाळ
Commodity market--कमोडिटी मार्केट-वस्तू (कच्चे तेल, सोन, चांदी ई.), मार्केट वेळ - 9. 00 ते 11.30 रात्रीपर्यंत
हे वरील सर्व demat आणि ट्रेडिंग
अकाऊंट मध्ये येत.
Future काय असते.?
तर option किंवा derivative सारखाच प्रकार आहे.
ज्यामधे ठराविक quantity चे lot असतात आणि महिन्याची expiry date मुदत असते.
प्रत्येक महिन्याला नवीन contract असते. Stock किंवा Index असते त्याच्या जवळपास मार्केट किम्मत असते. Index चे फक्त दर
आठवड्याला गुरुवारी derivative ची expiry असते.
UPSTOX च्या सुलभ सेवा, upstox विषयी थोडं;
* ब्रोकरेज intraday फक्त 20/- किंवा 0.05 यातील जे कमी असेल तेप्रत्येक tarde order साठी;
Equity, derivative/option, currency, commodty
* Delivery trading and
investment मोफत trading
* margin intraday
cover order साठी 20* (20 पट ) आणि delivery साठी 2* (2 पट)
* chart व indicator व्यवस्थितपणा
* open view fresh
* trading मध्ये सुलभता मोबाईल application द्वारे.
सोप्या शब्दात म्हणजे
IPO- इनिशिअलपब्लिक ऑफर, शेअर ची नोंद NSE
व BSE या ठिकाणी पहिल्यांदा होत आहे. म्हणजे
एकंदरीत शेअर मार्केट मध्ये त्या शेअर ची सुरवात होय.
FPO- फॉलो ऑन पब्लिक ऑफर म्हणजे त्या कंपनी चा शेअर नोंद आहे पण त्यांना
आणखी भांडवल आवश्यक आहे त्यावेळी कंपनी शेअर धारक साठी फक्त विशेष करून प्रमोटर
त्यांच्यासाठी fpo आणते. प्रमोटर म्हणजे कंपनि चि सुरवात किंवा कंपनि चे मूलभूत
अधिकार ज्याच्याकडे असतात ते लोक.
आता राहिला प्रश्न शेअर मार्केट मध्ये काम का करायच.
तर मित्रानो वेळच बंधन नाही. मार्केट 9.00 ला चालू होत 3.15 ला बंद. मोबाईल Application मधुन काम करू शकतो. पैशाचे नियोजन स्वतः करू शकतो. कितीतरी अधिक पटीत परतावा मिळण्याची संधी असते.
मित्रांनो उरला प्रश्न काम कस करायचं?
इंट्राडे
साठी खालील पद्धत निवडा,
Candlestick chart चा वापर करा.
Time 1,3,5,15यापैकी कॅन्डेल चा एक प्रकार घ्या.
Vwap, supertrend,
macd, rsi, stochastic,moving
average-7 आणि 21 हे सर्व indicator चालू ठेवा.
Trend ओळखा आणि जिथं क्रॉस होतंय तिथं Trade घ्या stoploss ठेवा; टार्गेट च्या
अर्धा किंवा पाव भाग ठेवा, म्हणजे टार्गेट 1 रुपया असेल तर stoploss 0.25 किंवा 0.5 पैसे ठेवा. म्हणजे मोठ्या तोट्या पासून संरक्षण होते. याला रिस्क
रिवॉर्ड रेशों म्हणतात टेक्निकल भाषेत.
option contract साठी खालील strategy
वापरू शकता,
निफ्टी इंडेक्स मध्ये ५ रु व १० रु LTP
प्रिमिअमचे call व put खरेदी करू शकतो
call ५ * ७५ = ३७५ व १० * ७५ = ७५०
put ५ * ७५ = ३७५ व १० * ७५ = ७५०
एकूण = ३७५+७५०+३७५+७५०= २२५०
बँक निफ्टी इंडेक्स मध्ये १५ रु व ४०
रु LTP प्रिमिअमचे call व put खरेदी करू शकतो
call १५ * २५ = ३७५ व ४० * २५ = १०००
put १५ * २५ = ३७५ व ४० * २५ = १०००
एकूण = ३७५+१०००+३७५+१०००= २७५०
ज्या ठिकाणी फायदा होतोय त्या ठिकाणी
विक्री करा व नफा मिळवा
गुंतवणूक
गुंतवणूक व delivery trading करणार
असाल तर ५२ week low stock मध्ये ट्रेड घेऊन फायदा मिळवू शकता swing trading च्या
माध्यमातून. सोबत youtube वरून cnbc awaz (stock 20-20, jackpot share,pahala
sauda, aakhari sauda इत्यादी कार्यक्रम पाहून) व zee business channel वरून stock
निवडू शकता
खाली दिलेल्या लिंक वरून तुम्ही तुमचे ट्रेडिंग व डिमॅट खाते सुरु करू शकता अधिक माहितीसाठी एक नंबरचा ब्लॉग पहा, किंवा मला ९४०४८४४१७०/८८०५४९५२८३ वर संपर्क करा, मी तुम्हाला खाते सुरु करून देतो, सोबत क्लासची सोय उपलब्ध आहे.
